Πως γίνεται η εμπορία και η διακίνηση του μαρμάρου

Τα προϊόντα των λατομείων μαρμάρου (ογκομάρμαρα και ξοφάρια) οδηγούνται στα εργοστάσια κοπής και κατεργασίας και σχίζονται σε πλάκες. Οι πλάκες αυτές μπορεί να είναι τελικά προϊόντα για ικανοποίηση αναγκών μαρμαρογλυφείων και εργολαβικών εργασιών, μπορούν όμως να είναι και ενδιάμεσα. Μπορούν να κοπούν σε κομμάτια συγκεκριμένοι διαστάσεων (απλή παραγγελία ή τυποποίηση) και να υποστούν κατεργασία λείανσης, μπιζουταρίσματος κ.ά., ανάλογα με τη χρήση για την οποία προορίζονται, σε ειδικά μηχανήματα με τις απαραίτητες ανυψωτικές μηχανές.

Τα προϊόντα μαρμάρου είναι:

α. Ακατέργαστες πλάκες: Είναι το προϊόν του σχισίματος όγκων μαρμάρου. Το πάχος τους είναι συνήθως 18-20 mm 30 mm, εκτός αν πρόκειται για ειδική παραγγελία.

β. Πλάκες καθορισμένων διαστάσεων: Χρησιμοποιούνται για δαπεδοστρώσεις και ορθομαρμαρώσεις και παράγονται με τρεις τρόπους:

– Από πλάκες τελάρου με κοπή σε μικρούς δίσκους.
– Από κοπή ογκιδίων που προέρχονται από δίσκους μεγάλης διαμέτρου με κοπή σε κατακόρυφο δίσκο και στη συνέχεια σε μικρό δίσκο.
– Από όγκο με επεξεργασία σε οριζόντιο – κάθετο δίσκο. Αυτός ο τρόπος παραγωγής δίνει προϊόντα με πολύ ακριβείς διαστάσεις και απόκλιση μικρότερη από 0,35mm.

γ. Πλακίδια τυποποιημένων διαστάσεων : Παράγονται μετά από πρόσθετη επεξεργασία όπως σπάσιμο ακμής έως μπιζουτάρισμα, λείανση και στίλβωση. Σήμερα, η επεξεργασία γίνεται με σύγχρονα μηχανήματα, για να ικανοποιούνται ειδικές απαιτήσεις.

δ. Προϊόντα για οικοδομικές εργασίες: Στην οικοδομική χρησιμοποιούνται επιπλέον μάρμαρα για ποικίλες εφαρμογές όπως σκάλες, κατωκάσια, μπαλκονοποδιές, ποδιές παραθύρων, κούτελα στηθαίων, διακοσμητικά στοιχεία κ.ά.

ε. Ταφικά μνημεία, καλλιτεχνήματα κ.ά.: Η κατασκευή τους γίνεται σε ειδικά εργαστήρια, τα μαρμαρογλυφεία, που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη ημιεπεξεργασμένα κομμάτια. Είναι η κατηγορία των προϊόντων που μετά την αγαλματοποιία περιλαμβάνει τα προϊόντα με τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία.

Οι παράγοντες που καθορίζουν την τελική ζήτηση για τα προϊόντα της μαρμαροβιομηχανίας είναι:

– Ο βαθμός της οικοδομικής δραστηριότητας και ειδικότερα η κατανομή της μεταξύ νέων οικοδομών και προσθηκών. Επίσης, η παράνομη οικοδομική δραστηριότητα.
– Οι μεταβολές που έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια στη σχέση του ανθρώπου με τις ανέσεις της κατοικίας του. Επίσης, οι καταναλωτικές συνήθειες και τα πρότυπα.
– Η κατανομή του πληθυσμού μεταξύ αστικών, ημιαστικών και αγροτικών περιοχών, μαζί με τους νέους κοινωνικούς παράγοντες (π.χ. ρυθμός αποκέντρωσης).
– Οι εξελίξεις στην ανάπτυξη της τεχνολογίας.
– Το διαθέσιμο εισόδημα σε κάθε νοικοκυριό σε συνάρτηση με το κόστος αγοράς.

Η κοστολόγηση των λατομικών προϊόντων θεωρείται επίσης πολύ σημαντική εργασία, γιατί από αυτήν εξαρτάται ουσιαστικά η ανταγωνιστικότητα του μαρμάρου που εξορύσσεται και επομένως η βιωσιμότητα του λατομείου. Είναι απαραίτητο να προσδιοριστούν όλα τα οικονομικοτεχνικά μεγέθη όπως κόστος πρώτης ύλης, κόστος αγοράς και λειτουργίας μηχανημάτων, κόστος φθοράς δίσκων, λαμών και λειαντικών υλικών, κόστος εργασίας προσωπικού, καθώς και κόστος κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και νερού. Για τον υπολογισμό του κόστους του κυβικού μέτρου του ογκομαρμάρου στο δάπεδο του λατομείου παίρνεται υπόψη ένα σύγχρονα εξοπλισμένο λατομείο με καθορισμένο αριθμό εργατοτεχνικού προσωπικού, με σταθερό συντελεστή αποληψιμότητας και σταθερή παραγωγή ανά έτος.

Για να κερδίσει ένα καινούργιο μάρμαρο την εγχώρια και διεθνή αγορά πρέπει να είναι γνωστοί οι ανταγωνιστικοί του τύποι, οι ποιότητές τους, οι τιμές πώλησής τους, τα αποθέματα τους κ.ά. Σήμερα, η καθετοποιημένη εκμετάλλευση ενός μαρμάρου με παράλληλη αξιοποίηση των υποπροϊόντων του, μπορεί να το κάνει ανταγωνιστικό. Είναι γνωστό ότι οι Ιταλοί κυριαρχούν στην Ευρώπη τόσο στον τομέα της παραγωγής διαφόρων προϊόντων μαρμάρου, γρανίτη, αλλά και άλλων διακοσμητικών πετρωμάτων, όσο και στον τομέα των μηχανημάτων εξόρυξης, κοπής και επεξεργασίας αυτών των φυσικών υλικών. Τα Ιταλικά μάρμαρα δεν παρουσιάζουν κάτι το εξαιρετικό από άποψη ιδιοτήτων. Προτιμούνται όμως από μάρμαρα άλλων χωρών, αν και είναι ακριβότερα, γιατί υπερέχουν στην παρουσίαση και στο φινίρισμα. Από την άλλη μεριά η Κίνα που διακινεί περίπου τα 3/4 της παγκόσμιας παραγωγής προϊόντων μαρμάρου, κυριολεκτικά ελέγχει τις περισσότερες μεγάλες διεθνείς αγορές (ΗΠΑ, Γερμανία, Αραβικές χώρες, Ιαπωνία κ.λ.π.).

Η Ιταλία ήταν έως τις αρχές τις δεκαετίας του 90 (πριν μπει η Κίνα στο παιχνίδι μέσω της παγκοσμιοποίησης) το μεγαλύτερο μεταποιητικό και διαμετακομιστικό κέντρο όλων των διακοσμητικών πετρωμάτων και αυτή η σημαντική για την εθνική της οικονομία πρωτοπορία οφείλεται στα εξής :

α. Οι Ιταλοί είχαν μεγάλη παράδοση στην επεξεργασία της πέτρας που την κληρονόμησαν από την περίοδο της Αναγέννησης και η οποία έχει τις ρίζες της στα ρωμαϊκά χρόνια. Πολλά μνημεία της Ρώμης, της Φλωρεντίας, της Βενετίας και άλλων ιταλικών πόλεων αποτελούν το καθημερινό ερέθισμα για περισσότερη χρησιμοποίηση των φυσικών πετρωμάτων.

β. Η Ιταλία διαθέτει πολλές ποικιλίες μαρμάρων και γρανιτών με σημαντικά αποθέματα και παραγωγή που αποτελεί περίπου το 1/3 της αντίστοιχης παγκόσμιας.

γ. Η παράλληλη ανάπτυξη σύγχρονης τεχνολογίας στην κατασκευή μηχανημάτων και εξοπλισμού εξόρυξης, κοπής και επεξεργασίας πρόσφερε στις μαρμαροβιομηχανίες και στις άλλες ομοειδείς επιχειρήσεις την αυτοδυναμία στη λύση όλων των προβλημάτων, τη μείωση των κοστολογίων και κυρίως ανταγωνιστικές τιμές που είναι βασική προϋπόθεση για την κατάκτηση της διεθνούς αγοράς.

δ. Οι ιταλικές επιχειρήσεις εκμετάλλευσης μαρμάρου ή γρανίτη ήταν καλύτερα οργανωμένες, παρήγαν προϊόντα με διεθνείς προδιαγραφές και είναι συνεπείς στην εκτέλεση παραγγελιών.

ε. Το Ιταλικό Ινστιτούτο Εξωτερικού Εμπορίου έχει και είχε βοηθήσει σημαντικά τους ιταλούς εξαγωγείς μαρμάρων ή άλλων διακοσμητικών πετρωμάτων με διαρκή έρευνα της διεθνούς αγοράς και των τάσεων των καταναλωτών.

στ. Σημαντικό ρόλο στη διατήρηση σε υψηλά επίπεδα των ιταλικών εξαγωγών έχουν παίξει οι ιταλοί της διασποράς, καθώς και οι οργανώσεις τους.

Το μάρμαρο δεν κυριαρχεί στην ελληνική αγορά υλικών επένδυσης ή δαπεδόστρωσης για την κατοικία, γιατί ο ρυθμός προώθησής του είναι αργός και οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου έχουν στραμμένο το ενδιαφέρον τους κυρίως στις εξαγωγές.

Η εμπορία και διακίνηση προϊόντων μαρμάρου στην εσωτερική αγορά είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν που ισχύει για τα εξαγώγιμα προϊόντα, γι’ αυτό η διάρθρωσή της κρίνεται ανεπαρκής. Οι ακατέργαστοι όγκοι μαρμάρου διαθέτονται στις επιχειρήσεις με απευθείας διαπραγματεύσεις και η τελική τους αξία σε σχέση με την τιμή την οποία προσδοκούν οι παραγωγικές μονάδες εξαρτάται από την ποιότητα του όγκου που εξορύσσεται και από τα τυχόν ελαττώματα που υπάρχουν στο εσωτερικό του.

Οι συνθήκες που επικρατούν στην εσωτερική αγορά δεν είναι ιδανικές, αφού οι μεγάλες επιχειρήσεις που ελέγχουν ουσιαστικά τα μεγάλα εξορυκτικά κέντρα, προωθούν συνήθως τα καλύτερης ποιότητας προϊόντα στο εξωτερικό. Σχετικά με τη διακίνηση στην εσωτερική αγορά δεν υπάρχει ακόμη και σήμερα η δυνατότητα σωστής και αντικειμενικής ενημέρωσης των κατασκευαστών ή χρηστών για τους τύπους των μαρμάρων, τις εφαρμογές τους που προτιμούνται, τις τιμές κατά ποιότητα κ.ά. Επίσης, η συχνή έλλειψη τυποποιημένης βιομηχανικής παραγωγής δεν αφήνει περιθώρια ανάπτυξης ενός ολοκληρωμένου δικτύου εμπορίας και το χαλαρό σύστημα προώθησης των πωλήσεων στην εγχώρια αγορά επιτείνει αυτό το φαινόμενο.

Σημειώνεται ότι, για τα υψηλής ποιότητας ή πολυτελείας μάρμαρα οι τιμές μπορεί να είναι πενταπλάσιες των κανονικών. Η αύξηση της παραγωγής συμπιέζει περισσότερο τις τιμές. Ειδικά, οι μικρές επιχειρήσεις που ξεκινούν με πρώτη ύλη πλάκες τελάρου με μεγαλύτερο κόστος από το έτοιμο καδρέτο αντιμετωπίζουν ακόμη μεγαλύτερη πίεση. Η λύση του προβλήματος δεν είναι εύκολη, αφού επικρατούν ορισμένοι παράγοντες που το επιτείνουν (νομοθεσία, προστασία του περιβάλλοντος, απουσία επιστημονικών ερευνών κ.ά.). Μια ευνοϊκή λύση θα ήταν η συνεργασία μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου όπως έχει συμβεί επιτυχώς με τον κλάδο του ξύλου. Έτσι, θα προσελκυστεί μεγαλύτερος αριθμός καταναλωτών και κατασκευαστών, αφού η πληροφόρηση ως προς την ποιότητα και τις τιμές θα είναι πληρέστερη και θα γίνει εμφανέστερη η υπεροχή αυτού του φυσικού διακοσμητικού υλικού, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το ενδιαφέρον του καταναλωτικού κοινού για το μάρμαρο και να περιοριστεί για τα ανταγωνιστικά του υλικά.

Τα τεχνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος της μαρμαροβιομηχανίας, τόσο στο λατομικό χώρο όσο και στο εργοστάσιο, όπου γίνεται η κοπή και κατεργασία, είναι τα εξής:*

α. Η σωστή και γρήγορη έρευνα ενός λατομικού χώρου και η εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.

β. Ο σχεδιασμός της εκμετάλλευσης, με βάση τα αποτελέσματα των ερευνών, για την αξιοποίηση του κοιτάσματος,

γ. Η οργάνωση της εκμετάλλευσης και η επιλογή του εξοπλισμού,

δ Η οργάνωση της εργασίας στις επιμέρους φάσεις της εκμετάλλευσης,

ε. Η συμπίεση του κόστους παραγωγής.

στ. Η αναζήτηση λύσεων για την αξιοποίηση των υποπροϊόντων μαρμάρου.

ζ. Η εφαρμογή κινήτρων για προσέλκυση εργατοτεχνικού προσωπικού στα λατομεία.

η. Η εκπαίδευση του προσωπικού με στόχο τη βελτίωση της παραγωγικότητας και η λήψη των αναγκαίων μέτρων ασφαλείας,

θ. Η επαρκής συντήρηση του εξοπλισμού.

ι. Η παραγωγή πρώτης ύλης κατάλληλων προδιαγραφών για τροφοδοσία συγκεκριμένων μονάδων επεξεργασίας,

ια. Η επιλογή μεθόδων επεξεργασίας ανάλογα με τα φυσικομηχανικά χαρακτηριστικά των μαρμάρων.

ιβ. Η εμπορική αξία του τελικού προϊόντος που εξαρτάται κυρίως από τα φυσικομηχανικά χαρακτηριστικά των μαρμάρων τα οποία καθορίζουν και την εφαρμογή τους στις διάφορες κατασκευές,

ιγ. Οι επενδύσεις για έργα υποδομής, αγορά και συντήρηση εξοπλισμού και άλλες αναγκαίες δαπάνες.

ιδ. Η σωστή οργάνωση, ο συντονισμός και ο έλεγχος της επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς και οι καλές δημόσιες σχέσεις σ’ ότι αφορά τον περιορισμό των αντιδράσεων της κοινής γνώμης, για τις ενοχλήσεις που προκαλεί η λατομική δραστηριότητα.

Πηγή: Τα ελληνικά μάρμαρα

Μάρμαρα Νικολάκη – Όριο μας η φαντασία σας